Từ nguyên liệu sẵn có tại địa phương, hai em Nguyễn Hoàng Nhật Linh và Kiều Khánh An, lớp 9/4 Trường THCS Lương Định Của (TP. Nha Trang) đã tự tay làm ra sản phẩm nụ hương tinh dầu bạch đàn. Đây cũng là đề tài đạt giải nhất Cuộc thi Khoa học kỹ thuật học sinh trung học cấp thành phố và giải nhì cấp tỉnh năm học 2022 – 2023.
Đam mê tìm tòi
Nhật Linh chia sẻ, một lần tình cờ đến Tháp Bà, nhìn thấy bên đường dưới chân tháp trồng rất nhiều cây bạch đàn, em đã ấp ủ tạo ra một sản phẩm từ loại cây này. Sau khi tìm hiểu và phát hiện ra nhiều công dụng hữu ích của bạch đàn, Linh cùng Khánh An đã quyết định tận dụng lá cây để chiết xuất tinh dầu và làm nụ hương. Linh cho biết: “Ở nơi em sinh sống, vào mùa mưa thường xuyên bị ngập, nước ứ đọng nhiều tạo điều kiện cho muỗi và các loại côn trùng sinh sôi, phát triển. Tinh dầu bạch đàn có mùi thơm dễ chịu, không chỉ có tác dụng xua đuổi muỗi mà còn giúp làm sạch không khí, tốt cho sức khỏe con người, an toàn và thân thiện với môi trường. Vì thế, chúng em đã làm nụ hương từ bột lá bạch đàn xay nhuyễn và tinh dầu bạch đàn, kết hợp thêm nước và bột bời lời (bột keo) để tạo kết dính”.
 Em Khánh An (bên phải) cùng Nhật Linh và cô giáo thực hành thí nghiệm.
|
Hai em sử dụng phương pháp chưng cất lôi cuốn hơi nước để tách chiết tinh dầu từ lá bạch đàn. Trong quá trình chưng cất, tinh dầu nổi lên phía trên, chỉ cần tách nước là thu được phần tinh dầu. Sau khoảng 3 giờ chưng cất, hai em thu được 60ml tinh dầu nguyên chất từ hơn 40kg lá bạch đàn tươi. Sau đó, hai em tiến hành thử nghiệm xác định lượng tinh dầu tối ưu để xua đuổi muỗi. Kết quả, chỉ cần 1 giọt tinh dầu có tác dụng xua đuổi muỗi ít phút sau khi đốt và kéo dài đến 4 giờ. Sản phẩm nụ hương hoàn thành còn được gửi mẫu đến Trung tâm Dịch vụ phân tích thí nghiệm TP. Hồ Chí Minh để kiểm nghiệm, cho kết quả thành phần khói bay ra an toàn với môi trường và sức khỏe con người.
Học hỏi được nhiều kiến thức
Khánh An chia sẻ, trong quá trình làm sản phẩm, hai em gặp không ít khó khăn. Những nụ hương ban đầu bị khô, nứt, hình dạng không đẹp mắt như mong muốn. Đến khi đem nụ hương phơi nắng, trời lại mưa liên tục, hàng trăm nụ bị ẩm mốc phải bỏ đi. Tiếp đó, nhiều nụ hương đốt không cháy, phải làm đi làm lại rất nhiều lần nên các em tìm cách tăng tỷ lệ thành phần này, giảm thành phần kia để có được liều lượng phối trộn phù hợp. Cứ thế, tranh thủ giờ học chính khóa, cô và trò lại cùng nhau lên phòng thí nghiệm của trường, miệt mài làm để kịp có sản phẩm phơi khô khi trời có nắng. Bên cạnh đó, cô trò cũng tìm cách khắc phục thời tiết là sử dụng đèn sợi đốt và dùng quạt để sấy nụ hương. Từ cuộc thi cấp thành phố đến cấp tỉnh, Linh và An đã làm được gần 1.000 nụ hương tinh dầu bạch đàn.
Đây là lần đầu tiên Linh và An tham gia Cuộc thi Khoa học kỹ thuật học sinh trung học, cũng là lần đầu đem về giải nhất cấp thành phố và giải nhì cấp tỉnh cho nhà trường trong cuộc thi này. Linh chia sẻ: “Qua quá trình tìm hiểu và tự làm ra nụ hương tinh dầu bạch đàn, chúng em mong muốn tiếp tục phát triển các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên nhằm bảo vệ sức khỏe cho con người, thân thiện môi trường và duy trì được nghề làm nhang truyền thống. Đồng thời, tiếp tục cải thiện chất lượng sản phẩm, bao bì, đa dạng mẫu mã”. Hai em cũng ấp ủ dự định tiếp tục đam mê nghiên cứu khoa học khi trở thành học sinh THPT.
|
Cô Võ Nữ Huyền Oanh – giáo viên Hóa học Trường THCS Lương Định Của, người hướng dẫn Linh và An thực hiện dự án cho biết: Linh học tốt môn Văn, còn An học tốt môn Tiếng Anh. Mỗi em có sở trường riêng nhưng lại có chung đam mê nghiên cứu khoa học. Các em đã tự tìm tòi, nghiên cứu, trải nghiệm, không ngại thất bại để hoàn thành mục tiêu đề ra. Càng thực hành nhiều, các em càng nhận ra nhiều điều thú vị từ khoa học và khám phá ra những tri thức mới. Cuộc thi Khoa học kỹ thuật học sinh trung học là một sân chơi bổ ích để các em được học hỏi và rèn luyện.
|
H.NGÂN