Quyền công dân

Về quyền công dân, được ghi nhận trong Hiến pháp, không phân biệt nơi cư trú, không phân biệt họ có nơi thường trú hay chỉ tạm trú hay không có cả nơi thường trú và tạm trú. Công dân chỉ bị mất một số quyền của mình trong trường hợp do pháp luật quy định.

Hiến pháp cũng như các văn bản pháp luật về cư trú ghi nhận quyền tự do cư trú của công dân trong khuôn khổ luật pháp. Theo Luật Cư trú, công dân có nơi cư trú, có thể đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, vừa có nơi thường trú và đăng ký tạm trú.

Tuy nhiên, khi tham gia vào một lĩnh vực, một công việc cụ thể trong mối quan hệ xã hội (quan hệ pháp luật), quyền cũng như nghĩa vụ của mỗi chủ thể (người tham gia vào quan hệ pháp luật đó) tùy trường hợp chịu sự tác động khác nhau, tương ứng với đó, việc hưởng quyền của họ có khác nhau. Có thể kể đến một vài trường hợp sau đây:

– Đối với hộ gia đình, cá nhân để được vay vốn xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở của mình trong chính sách nhà ở xã hội phải đáp ứng điều kiện có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất tại địa phương cấp huyện nơi đăng ký hộ khẩu thường trú do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp theo quy định của pháp luật về đất đai. 

– Điều kiện được hưởng chính sách về nhà ở xã hội, theo Luật Nhà ở, là phải có đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có nhà ở xã hội; trường hợp không có đăng ký thường trú thì phải có đăng ký tạm trú từ một năm trở lên tại tỉnh, thành phố này.

– Để được cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân bạn phải liên hệ đến UBND cấp xã nơi đăng ký thường trú; chỉ trong trường hợp người không có nơi thường trú mà có đăng ký tạm trú thì UBND cấp xã nơi đó mới cấp giấy xác nhận.

– Một số chính sách ưu đãi của Nhà nước còn được áp dụng riêng cho người sống, làm việc ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi đặc biệt khó khăn… 

Chúng tôi nêu một số trường hợp như trên để bạn tham khảo. Khi tham gia vào quan hệ pháp luật nào bạn phải tìm hiểu văn bản pháp luật ở lĩnh vực đó để biết được cụ thể các quyền, nghĩa vụ của mình.

Luật sư NGUYỄN THIỆN HÙNG