Giải pháp thoát lũ cho Cụm Công nghiệp Đắc Lộc

Bão số 8 năm 2018 gây mưa lớn, lũ dâng cao làm sập tường rào CCN khiến nước lũ tràn vào nhà xưởng của Công ty Cổ phần Đông Á gây ngập sâu 0,5m, làm đơn vị thiệt hại hàng chục tỷ đồng. Lo ngại mùa mưa bão năm nay, lãnh đạo doanh nghiệp đã có văn bản kiến nghị tỉnh đầu tư, khắc phục hệ thống thoát lũ CCN, không để nước lũ gây thiệt hại cho các doanh nghiệp trong khu vực. 

Sự cố nước lũ năm 2018 uy hiếp CCN khiến các sở, ngành, địa phương phải xem xét lại hệ thống thoát lũ trong mối quan hệ với các yếu tố khác. Theo ông Trương Ngọc Quý – Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Phương, thực ra lũ do bão số 8 năm 2018 và bão số 12 năm 2017 về mức độ không bằng lũ năm 2010. Tuy nhiên, hiện nay, dòng chảy của lũ bị ảnh hưởng của rất nhiều vật cản như: Quốc lộ 1 tôn cao, nhà cửa, vật kiến trúc che chắn, xuất hiện các khu, cụm dân cư, kể cả CCN… Từ đó, khả năng thoát nước kém gây quá tải cho hệ thống thoát lũ.

Thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở Giao thông vận tải đã tiến hành khảo sát hệ thống cống thoát nước trên Quốc lộ 1. Hiện tại, hệ thống này có 8 vị trí, gồm 19 cống tròn và 3 cống hộp 3 khoang. Thiết kế này đảm bảo khả năng thoát lũ với lưu lượng 112m3/giây. Trong khi đó, tính toán quy mô lũ trong lưu vực có diện tích 21km2 thì lưu lượng lũ chỉ khoảng hơn 83m3/giây. Có nghĩa là hệ thống cống trên quốc lộ hoàn toàn đủ khả năng thanh thoát lũ. Tuy nhiên, thực tế việc ngập lũ vẫn xảy ra.  

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, địa hình thôn Đắc Lộc và CCN Đắc Lộc tiếp giáp 2 bên Quốc lộ 1 là khu vực trũng, có cao độ nền thấp hơn cao độ mặt đường là 1m. Những năm gần đây, biến đổi khí hậu bất thường cộng với quá trình đô thị hóa đã khiến nước từ các dãy núi Đắc Lộc đổ về, lối thoát hạn chế kết hợp nước sông Cái dâng cao khiến khu vực này bị ngập. Nước lũ thường dồn ứ ở các khu vực thượng lưu các cống thoát. Do cao độ đỉnh cống hiện hữu thấp hơn mực nước lũ nên gây ra hiện tượng chảy không áp trong cống, nước không thể thoát nhanh qua đường, gây ngập lụt thôn Đắc Lộc. 

Theo khảo sát của Sở Giao thông vận tải, tại khu vực cống hộp vị trí Km 1448 + 162 Quốc lộ 1 có đường ống cấp nước của Công ty Cổ phần Cấp thoát nước Khánh Hòa nằm lưng chừng cửa cống, gây cản trở việc thoát nước, đặc biệt là khi có mưa lớn, trôi dạt cây cối, đất đá lấp miệng cống. Bên cạnh đó, góc cua hẹp của tuyến kênh thoát nước mưa trước cửa cống hộp này cũng gây ảnh hưởng đến dòng chảy khi có mưa lũ lớn. Ngoài ra, tại vị trí này có một tuyến đường dân sinh được lắp đặt cống tròn băng qua dòng chảy nhưng khẩu độ nhỏ, không tương thích với cống hộp cũng làm ảnh hưởng đến độ thoát của nước lũ.  

Công trình Hồ chứa nước Đắc Lộc do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư với tổng vốn khoảng 188,795 tỷ đồng; nguồn vốn từ ngân sách Trung ương và vốn đối ứng của tỉnh. Mục tiêu xây dựng hồ nhằm phòng tránh lũ cho hạ lưu; tạo nguồn nước sinh hoạt cho nhân dân và CCN Đắc Lộc; tiêu, cấp nước cho 150ha đất nông nghiệp; cải tạo cảnh quan, môi trường sinh thái… Hiện nay, dự án đang thực hiện công tác đền bù giải tỏa, dự kiến cuối năm 2020 sẽ hoàn thành, đưa vào hoạt động.

Lãnh đạo xã Vĩnh Phương kiến nghị, hàng năm, đơn vị quản lý nên dành kinh phí khơi thông, nạo vét kênh mương thoát lũ, không để rác thải, chất thải cản trở dòng chảy. Về lâu dài, khi hồ Đắc Lộc đưa vào vận hành, nếu việc thoát lũ vẫn còn ách tắc thì nên xem xét xây cầu Bàu Hũm, nằm trên Quốc lộ 1 để giúp thoát lũ nhanh qua quốc lộ (hiện nay vẫn dùng cống nên hạn chế đường thoát nước). 

Trên cơ sở tham mưu của các sở, ngành, lãnh đạo Sở Giao thông vận tải đề xuất: Để giải quyết tình trạng ngập úng, chống ngập lâu dài tại khu vực Đắc Lộc cần có đơn vị tư vấn chuyên ngành tính toán, đánh giá cụ thể về địa hình, hiện trạng, dự báo tình hình biến đổi khí hậu, ảnh hưởng tác động của các dự án hạ tầng kỹ thuật trong khu vực. Đặc biệt là dự án hồ chứa nước Đắc Lộc với dung tích 1,09 triệu m3 với nhiệm vụ điều tiết nước, phòng lũ sẽ góp phần đáng kể vào việc ngăn chặn tình trạng ngập lũ.

Hiện nay, UBND tỉnh đang chỉ đạo các ngành, đơn vị giải tỏa những vị trí làm cản trở đường đi của nước lũ, khơi thông dòng chảy của hệ thống thoát lũ, gỡ bỏ rác thải, vật cản; đẩy nhanh tiến độ xây dựng hồ chứa nước Đắc Lộc; xem xét tình hình lũ trong mùa mưa lũ năm nay để có giải pháp tiếp theo.