Trên địa bàn TP. Nha Trang có 47 cơ sở sản xuất nước mắm của 39 tổ chức, cá nhân đang có nhu cầu di dời, với tổng diện tích đất đăng ký 29,47ha. Tuy nhiên, việc di dời còn gặp nhiều khó khăn do chưa bổ sung quy hoạch đối với loại hình sản xuất này.
Ô nhiễm môi trường khu dân cư
Ông Huỳnh Ngọc Diệp – Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần Thủy sản 584 Nha Trang cho biết, cơ sở sản xuất nước mắm của công ty đã di chuyển đến cảng Cà Ná (tỉnh Ninh Thuận) và cảng Phan Rí (tỉnh Bình Thuận). Tuy nhiên, công ty vẫn giữ lại một cơ sở đóng gói ở Nha Trang do thương hiệu nước mắm 584 Nha Trang đã gắn liền với công ty.
 Hoạt động của các cơ sở sản xuất nước mắm gặp khó khăn vì chờ đợi di dời ra khỏi khu dân cư.
|
Về nguyên nhân di dời, ông Diệp cho biết, trước đây, khi dân cư còn ít, các khu vực Bình Tân, Vĩnh Trường, Phước Hải (Nha Trang) có nhiều cơ sở sản xuất nước mắm, một số nơi còn phát triển thành làng nghề. Tuy làng nghề nước mắm có trước nhưng sau đó, dân cư ngày càng đông dẫn đến thực trạng các cơ sở chế biến nước mắm lọt thỏm trong khu dân cư. Đường nhỏ, xe chở nguyên liệu không đi được, chi phí tốn kém, trong khi việc bốc xếp cá, mắm… và việc muối cá trong khu dân cư rất hôi, ảnh hưởng đến môi trường. Người dân cũng như chính quyền địa phương nhiều lần phản ánh nên rất áp lực cho các cơ sở sản xuất. “Do đợi quy hoạch khu vực sản xuất nước mắm của tỉnh quá lâu nên hiện nay, không chỉ cơ sở sản xuất nước mắm 584 Nha Trang, mà nhiều cơ sở sản xuất nước mắm lớn ở Nha Trang cũng đã di chuyển đến nơi khác để ổn định sản xuất. Các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ trong dân còn rất nhiều. Tuy rất muốn di dời nhưng các hộ sản xuất nhỏ lẻ vẫn chưa có cách nào để di chuyển đến nơi khác”, ông Diệp chia sẻ.
Theo ông Nguyễn Trọng Thiện – Giám đốc Công ty TNHH Chế biến thủy sản Ngọc Trang, do sự phát triển đô thị với mật độ dân số ngày càng tăng nên việc sản xuất nước mắm ảnh hưởng đến môi trường sống của người dân trong khu vực. Sức ép của người dân ngày càng tăng làm cho các công ty thu hẹp dần quy mô sản xuất. Cùng với đó, các cơ sở sản xuất nước mắm trên địa bàn thành phố không thể ổn định sản xuất vì không biết lúc nào di dời và di dời về đâu.
Được biết, do người dân trong khu dân cư phản đối nên hiện nay, một số chủ cơ sở sản xuất nước mắm phải tự đi tìm những vị trí đất ở xa khu dân cư để tiếp tục sản xuất. Điều này tạo nên những vấn đề khó xử lý trong công tác quản lý đất đai và môi trường trong tương lai.
Cần sớm đưa vào quy hoạch sử dụng đất
Ông Vũ Chí Hiếu – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) cho biết, hiện nay, trên địa bàn TP. Nha Trang có 47 cơ sở sản xuất nước mắm của 39 tổ chức, cá nhân có nhu cầu di dời để ổn định sản xuất với tổng diện tích đất đăng ký 29,47ha. Việc di dời các cơ sở sản xuất nước mắm trong nội thị đã được Sở TN-MT phối hợp các ngành liên tục khảo sát, đánh giá và báo cáo UBND tỉnh các vị trí dự kiến di dời từ năm 2016 đến nay. Tuy nhiên, việc xác định vị trí để xây dựng khu sản xuất nước mắm tập trung còn gặp nhiều khó khăn do chưa bổ sung quy hoạch đối với loại hình này nên các vị trí đề xuất không phù hợp với Điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất các huyện, thị xã, thành phố trong giai đoạn 2016-2020. Mặt khác, người dân, chính quyền các địa phương cũng không ủng hộ. Do đó, cần thiết cập nhật khu đất dự kiến di dời các cơ sở chế biến nước mắm vào quy hoạch giai đoạn 2021-2030, Quy hoạch sử dụng đất của cấp huyện giai đoạn 2021-2030; cần có sự ủng hộ của địa phương có quy hoạch khu sản xuất nước mắm.
 Một cơ sở chế biến nước mắm tại TP. Nha Trang.
|
Được biết, UBND tỉnh đã giao các sở, ngành phối hợp với Hiệp hội Nước mắm Nha Trang khảo sát một số vị trí trên địa bàn tỉnh để thực hiện di dời các cơ sở chế biến nước mắm. Đồng thời, giao UBND các địa phương: Diên Khánh, Cam Lâm, Ninh Hòa, Nha Trang và Cam Ranh rà soát quỹ đất, có ý kiến gửi Sở TN-MT để tổng hợp. Sở TN-MT tiếp tục phối hợp với các sở, ban, ngành, cơ quan liên quan khảo sát, đánh giá vị trí khả thi theo đề xuất của UBND các địa phương.
|
Theo thông tin của Sở TN-MT, năm 2017, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh về việc di dời các cơ sở sản xuất nước mắm trên địa bàn tỉnh, các sở, ngành đã thống nhất địa điểm dự kiến di dời đến ngã 3 Trảng É (xã Phước Đồng, TP. Nha Trang) với diện tích 44,56ha. Năm 2019, Sở TN-MT đã đề xuất UBND tỉnh vị trí được lựa chọn để bố trí làng nghề nước mắm tại khu vực xã Diên Thọ (huyện Diên Khánh) với diện tích khoảng 25ha. Năm 2020, UBND tỉnh dự kiến di dời các cơ sở sản xuất nước mắm về Cụm Công nghiệp Ninh Ích (thị xã Ninh Hòa). Tuy nhiên, qua khảo sát, đánh giá, các vị trí này đều không phù hợp do tồn tại nhiều vấn đề như: Không phù hợp chức năng sử dụng đất theo quy hoạch được duyệt; tác động xấu đến môi trường, đời sống của người dân trong khu vực; diện tích bố trí cho các cơ sở sản xuất nước mắm nhỏ, không đáp ứng nhu cầu di dời; các tuyến đường giao thông tiếp cận xuống cấp…
|
THÁI THỊNH