Nếu thấy hình ảnh này quen, chắc chắn bạn đã ‘có tuổi’ và đã từng có thời ôm TV thâu đêm, suốt sáng.
Đối với những người thuộc thế hệ 7x, 8x hay thậm chí là 9x đời đầu và đặc biệt là những người có thói quen “ôm” TV từ sáng sớm đến đêm muộn, những hình ảnh như bạn sắp xem bên dưới chẳng có gì xa lạ. Theo đó, ngày này qua tháng khác, hôm nào kênh truyền hình yêu thích của bạn cũng hiển thị một màn hình với đủ các ô màu và hình thù khác nhau mà dường như chẳng có bất kì một ý nghĩa nào cả. Đôi khi hình ảnh này được phát kèm với các bài nhạc, nhưng cũng có khi đi kèm với nó chỉ là một tiếng “u u u” không hơn không kém. Vậy bạn đã bao giờ thắc mắc ý nghĩa của hình ảnh tưởng chừng như vô nghĩa này là gì chưa?
“Test card” từng được đài truyền hình Việt Nam sử dụng.
Thực tế, hình ảnh mà bạn vẫn nhìn thấy là một yếu tố quan trọng của ngành truyền hình có tên gọi “test card” (thẻ kiểm tra). Nó được sử dụng để kiểm tra tín hiệu và thường được phát khi các bộ phận truyền nhận tín hiệu vẫn hoạt động nhưng lại không có chương trình nào được phát sóng. Được sử dụng từ những buổi phải sóng truyền hình sớm nhất, “test card” có tên gọi như vậy là bởi trước đấy nó thực tế là một tấm thẻ vật lý mà máy quay truyền hình được hướng vào với mục đích định cỡ và định vị trước khi phát sóng. Ngày nay, những “test card” ở dạng điện tử và được dùng để đài truyền hình và cả người xem cân chỉnh lại thiết bị của mình sao cho trải nghiệm hình ảnh tối ưu nhất. Âm thanh phát kèm “test card” thường là các sóng âm hình sin (tiếng “u u u”), radio và nhạc (thường là nhạc không lời).
PM5544 – một “test card” thường dùng cho TV hệ PAL.
“Test card” thường bao gồm một tập hợp các hình khối giúp camera truyền hình và các thiết bị nhận tín hiệu có thể được điều chỉnh để hiển thị hình ảnh chính xác nhất. Hầu hết các “test card” hiện đại đều là các thanh màu tạo nên một tổ hợp màu đặc thù, cho phép sắc độ màu sắc và các dải màu có thể được điều chỉnh chính xác giữa các đoạn video truyền đi và thông tin mạng lưới tiếp nhận. Nhìn chung, các thông tin về đặc thù ngành truyền hình có thể làm bạn cảm thấy rối rắm và khó hiểu nhưng hiểu một cách đơn giản, “test card” chính là thứ từng giúp bạn được nhìn thấy, được xem và được trải nghiệm xem truyền hình một cách tuyệt vời hơn vào những ngày đầu.
SMPTE – một test card thường được dùng cho hệ NTSC.
Đến nay, “test card” khá hiếm gặp ngoại trừ trong các TV studio, các đơn vị sản xuất hậu kì và đơn vị phân phối nội dung bởi sự phát triển của công nghệ, ví dụ như bộ vi điều khiển trong truyền hình analog, công nghệ truyền hình kĩ thuật số hay sự phát triển của các loại màn hình không đèn hình như LCD đã khiến việc kiểm tra, đo đạt, căn chỉnh hình ảnh là không còn cần thiết nữa. Và vì vậy “test card” cũng đã hoàn thành được sứ mệnh của mình trong truyền hình đại trà. Đó là chưa kể đến việc hiện nay, nhiều nhà đài bắt đầu phát sóng 24/24, vì thế cũng chẳng còn thời lượng để những “test card” như chúng ta vẫn biết xuất hiện thường xuyên.
Thùy Minh / Trí Thức Trẻ